تعمیر کار موتورخانه خود باشیم
نگاهی بر عملکرد سیستم مشعل
به منظور تعمیر موتورخانه ابتدا لازم است با عملکرد مشعل آشنا شویم:
مجموعه قطعات و دستگاه هایی که بر روی مشعل نصب شده است باعث خروج شعله و در نهایت گرم شدن شوفاژ خانه ما می شود .
این مجموعه شامل :
- الکتروموتور فن دمنده هوا
- شیر برقی جهت کنترل گاز
- پرشر سوئیچ ها جهت کنترل گاز و عملکرد فن
- ترانس جرقه زن
- الکتروهای مخصوص جرقه
- میله یون جهت کنترل شعله
- رله
- دمپر کنترل هوا
کنترل و نظارت بر عملکرد صحیح و ایمنی مشعل به عهده قسمتی به نام رله است ، از این رو چون درگذشته المانهای الکترونیکی وجود نداشت مخترعان اولیه ان را از مجموعه ای رله و ترموستاتهای حرارتی و تاخیری می ساختند ، به همین دلیل ناخودآگاه رله نام گذاری شد . ولی امروزه کنترل به عهده مدارهای مجتمع و ترانزیستورها می باشد و رله ها وظیفه روشن کردن خروجی ها را برعهده دارند در شکل زیر نمایی از رله را مشاهده می نمایید:
رله برروی پایه ای نصب می شود که مانند سوکت باعث سهولت در تعویض رله شده و در حقیقت سیم کشی ها به پایه رله متصل هستند در عکس زیر یک نمونه از پایه مشاهده می شود :
اگر به تصویری که زیر رله کشیده شده دقت فرمایید ، می بینید که نقشه سیم کشی پایه های رله برروی آن توسط شرکت سازنده (که غالبا استاندارد هم می باشند) کشیده شده است :
- آلارم اکسترنال جهت مطلع شدن مسئول تاسیسات از خرابی سیستم
- یون جهت کنترل روشن بودن شعله (مانند ترموکوبل در اجاق گازهای خانگی)
- ترانس جرقه
- الکتروموتور فن
- شیر برقی گاز 1
- شیر برقی گاز 2 (جهت امنیت بیشتر در موتورخانه های بزرگ)
- سنسور کنترل ایجاد هوا توسط فن
- ورودی نول برق شهری
- ورودی فاز برق شهری (پس از عبور از ترموستات و سنسور کنترل گاز)
در مشعل های فن دار معمولا فرایند روشن شدن مشعل و تشکیل شعله شامل مراحل زیر می باشد:
- بعد از عملكرد ترموستات ديگ فرمان روشن شدن به رله (پايه 9) می رسد.
- ابتدا به مدت 40 ثانيه پايه 4 برق دار شده و فن مشعل كار مي كند تا در صورت وجود گاز و مواد حاصل احتراق در داخل ديگ ، آنرا تخليه نمايد .
- در همین هنگام پایه شماره 7 صحت عملکرد فن را کنترل می کند.
- سپس پايه 3 برق دار شده و جرقه زن به مدت 5 ثانيه جرقه مي زند.
- همزمان با فرایند بالا (جرقه زدن) پايه 5 برق دار شده و شير برقي گاز باز مي شود .
- در صورت تشخيص شعله توسط يون ظرف 5 ثانيه ،برق جرقه زن قطع شده و مشعل روشن مي ماند .
- بعد از گرم شدن دیگ و رسیدن دما به مقدار تنظیم شده در ترموستات برق مشعل توسط آن قطع می شود
- در غير اينصورت و عدم تشكيل شعله ، شير برقي گاز بسته شده و فن خاموش شده و رله ريست مي نمايد و چراغ آلارم روشن مي ماند .
اکنون که با مراحل کار مشعل آشنا شدیم می توانیم به عیب یابی مشعل و تعمیر موتورخانه اقدام نماییم.
کافی است بفهمیم که مشعل در کدام مرحله از مراحل فوق ریست می شود تا آن قسمت را چک نماییم. بطور مثال اگر فن روشن شده و صدای ترانس جرقه زن هم می آید ولی شعله روشن نمی شود یا شیر برقی گاز خراب است یا الکترودهای جرقه خراب شده و جرقه نوک مشعل انجام نمی شود
سلام
از رله 790 شکوه استفاده می کنم. در مدار داخلی آن ظاهراً پایه آلارم به جایی وصل نیست. با یک لامپ هم تست کردم، کار نمی کرد. فکر می کنم چون کم استفاده است، سازنده آنرا جدی نگرفته است. آیا درست حدس زدم؟ راه حلی دارد؟
متشکرم.
سلام ، فکر نمیکنم تولید کننده ها از خروجی آلارم هم دریغ کرده باشند . من خودم در یکی از کارهام از این خروجی استفاده کردم . مدیریت تاسیسات استخری رو برعهده داشتم که 3 روز در هفته زنانه بود و 5 مشعل هم در آن دائما روشن بودند . بدلیل وجود موتورخانه و مسیر ورود و خروج آن در محوطه استخر روزهایی که استخر زنانه بود عملا امکان تردد من در آن وجود نداشت و مشعل ها ریست می شدند و عملکرد استخر دچار مشکل می شد . آن زمان هم اتوماسیون و IOT هم وجود نداشت . لذا من با کابل 20 زوجی تلفن ، خروجی آلارم ، دکمه ریست و PTC کنترل حرارت مشعلها را به اتاق تاسیسات که در یکصد متری آنجا بود هدایت کردم و یک پنل کنترل با چراغ سیگنال برای خودم ساخته بودم و با توجه به حرارت آب مشعلها و همچنین چراغ سیگنال که به خروجی آلارم متصل کرده بودم متوجه ریست شدن مشعل می شدم و از روی همون پنل دکمه ریست را فشار می دادم و مشکل را حل می کردم.
از پاسخ شما متشکرم.
من روی برد را نگاه کردم، پایه آلارم به جایی قلع کشی نشده بود. شاید من بد شانسم!
از آنجا که ریست روی پایه ها نیست، دکمه ریست را از روی برد سیم کشیدید؟
بله من برای ریست از روی برد سیم کشی کردم
همه رله های 790 موجود در بازار را بررسی کردم، حتی خریدم و تست کردم یا باز کردم و بررسی کردم. متأسفانه در همه، پایه آلارم را دیگر از داخل وصل نمی کنند. خوشبختانه راهی پیدا کردم که با شما به اشتراک می گذارم.
اگر مجموعه کنترل (که در عرف به رله معروف است) را باز کنید، حداقل سه تا رله (مشکی یا آبی) داخل آن می بینید. یکی از این رله ها، پایه وسط آن به فاز (پایه 9) وصل است که فاز را به موتور می دهد (پایه 4). کنتاکت مقابل آن همان کنتاکتی است که در حالت ریست به آن برق داده می شود (آلارم). با یک قطعه سیم آنرا به پایه 1 که آلارم است وصل کنید. لذا هر وقت سیستم ریست کند، فاز از موتور گرفته می شود و به آلارم داده می شود.
من از این هم برای روشن کردم یک لامپ قرمز بزرگ (هشدار) استفاده کردم و هم برای ورودی به یک برد آردوینو که بعد از مدتی که کسی ریست را نزد، خودش سیستم را ریست کند.
در حالتی که رله ریست میشه با وجود اینکه دو سر مشعل برق میفته(بعد از اعمال کنترلر) مشعل عمل نمیکنه و باید حتما کلید ریست دستی را زد. چطور میشه رله دستی را از مدار خارج کرد که برای کنترل از راه دور نیاز به فشردن دستی کلید ریست نباشه
حسین جان برای این کار احتیاج نیست کلید ریست فشرده شود.فقط کافی است.لحظه ای برق اصلی قطع و وصل شود.
با سلام .جناب اقای ال احمد مطالب عملی شما درخصوص الکترونیک ابزار دقیق و میکانیکال بسیار اموزنده و قابل تقدیر است بعنوان مثال مقاله ارایه شده فوق بسیار شیوا و قبل فهم حتی برای افراد مبتدی میباشد واز اینکه همیشه در امر آموزش پیشقدم میباشید بنوبه خودم بعنوان فرودی که ۴۶ سال در وزارت نفت انجام وظیفه نمودم از شما سپاسگزارم از خداوند بزرگ سلامتی و موفقیت شما انسان فرهیخته و مخلص خدارا ارزومندم
ارادتمند شما هستیم ، شما همیشه به بنده لطف دارید
حسین جان.احتیاج نیست کلید ریست فشرده شود.کافی است لحظه ای برق اصلی قطع و وصل شود.که با کنترول از راه دور بسیار اسان است.
با سلام
اگر بخواهیم بصورت ریموت و از واصله دور رله رو ریست کنیم باید از کدام پایه های کلید استفاده کنیم؟
من تست کردم ولی گویا سیل شده برد الکترونیکی.
با تشکر از تشریح بسیار استادانه و در عین حال ساده.
این نوع فن بیان و توضیحات شیوا بیانگر تسلط ، تجربه و نوعدوستی شما انسان بزرگوار است.ب قرار و پاینده باشید